1. We starten in september, oktober met het element AARDE met de organen, meridianen Maag en Milt. AARDE is het centrale element. In de buik ligt het rond de navel met daarrond de 4 andere elementen. De hete zomer waar het vuur van het hart en de dunne darm dé organen zijn, is een tijd waar we qua voeding meestal fel naar de yinne kant overhellen. Koude (gesuikerde) dranken, veel zomers fruit en rauwe groenten, zoete snacks (ijsjes,..), alcohol,.. zijn een compensatie voor de yange hitte, warmte van het zomerklimaat. Eind augustus, september is het voor maag en milt goed om meer samentrekkende, bundelende voeding te gebruiken. Qua groenten zijn het vooral de (zoete) knollen, wortelen, rode biet, pompoen, kool(rabi),... die de maag en milt graag hebben.
Qua granen is gierst, rijst het meest gegeerd. De kookstijl mag dus ook wat yanger zijn... na de koude schotels in de zomer, mag alles dus wat langer en met vocht gekookt of gestoomd worden. Dit alles geeft meer dynamische kracht in de buik (navelcentrum), meer vitaliteit. Het is in deze periode dus ook zeer goed om meer te gaan bewegen, oefeningen te doen, kracht op te bouwen.. De tuinzetels en terras worden steeds minder gebruikt en vervangen door werken in de tuin :-). Dit alles is aardend.
Meer vitaliteit en een vrijer maag-miltgebied (zonnevlecht) geeft ook een meer gebalanceerde gemoedstoestand : zorgenvrij, vertrouwen, rustig genietend, geborgen, emotioneel stabiel, 'lekker' in je vel.... Het piekeren loslaten...
Dus qua yogabewegingen en houdingen zullen we behoorlijk beweeglijk werken om die maag-milt-energie en de zonnevlecht soepel, beweeglijk en tegelijk krachtig te houden. Zonnegroeten en een dynamische opeenvolging van staande houdingen waarbij op doorstroming doorheen de maag-miltstreek en -meridianen wordt gewerkt. De maag-milt-meridiaan- chi-congreeksen zullen niet ontbreken.
Bezig zijn met het aarde-element betekent ook dat we volgens het systeem van de 5 transformaties het voedende element van de aarde, nl het vuurelement zullen gebruiken en dus stimulerende oefeningen van het hart, alsook het controlerende element, nl het houtelement (Lever-Galblaas) zullen stimuleren.
Tussendoor zullen we zeker geestelijk reflecteren over de mentaal-emotionele aspecten corresponderend bij de Milt.
Bij elk element zullen we ook telkens de corresponderende yin-yogahoudingen voldoende toepassen
2. Op het einde van de nazomer trekt de energie in de natuur zich steeds meer naar de kern en naar beneden. Hoewel dit proces de laatste jaren (vanwege de klimaatverandering) zich steeds later inzet, is het onherroepelijk dat de blaadjes van de planten en de bomen steeds minder voeding krijgen doordat de sappen steeds trager circuleren en naar de wortels en het centrum van de stam toe stromen. De herfst is dan toch een feit. In de Chinese geneeskunde is de herfst verbonden met het metaalelement en de organen longen en zijn samenwerkende tegenganger de dikke darm. Een mooi beeld van die samenwerking van longen en dikke darm, kan je zien bij de boom : bij de kruin van de boom kan je de longen voorstellen, bij de wortels de dikke darm. Longen en dikke darm staan voor de uitwisseling tussen de buitenwereld en onze binnenwereld. Als je weet dat onze huid onze 2de long is, kan je stellen dat het metaalelement (longen, huid en dikke darm) goed zorg draagt voor eliminatie.
Bij deze kan je stellen dat long-dikke darm-energie garant staat voor het aangeven van onze grenzen en helpt als afweersysteem.
De longenergie of long-chi zorgt ook nog voor :
- onze ademhaling
- de neerwaartse beweging van chi en vloeistoffen (lymfe, urine, bloed,...)
- opent en sluit de poriën (verdedigende chi aan de oppervlakte en de huid)
- verzorgt de slijmvliezen (neus-longen-huid-dikke darm)
- sinussen
- het vermogen om afvalstoffen, emoties (verdriet, zwaarmoedigheid, rigiditeit) los te laten
Een goede long -en dikke darmenergie (gekoppeld aan de keelchakra) helpt je ook helder te communiceren, grenzen aan te geven, de zaken des levens goed te ordenen en te analyseren..
Wanneer dit te fel gebeurd treedt er te veel rigiditeit op.
Het is kwestie dat een en ander in balans blijft : Positief, helder, empatisch en flexibel
In de herfst voelen wij als mens meer behoefte om ons naar binnen te keren, lichamelijk iets minder actief zijn, iets meer geestelijk werk, lezen, zelfreflectie,...bij een knetterend (haard)vuurtje. Toch is het nodig om in beweging te blijven, veel ademhalingsoefeningen (al of niet gekoppeld aan yogahoudingen) om zo stagnaties van afvalstoffen (slijmen,... en zwaarmoedige (herfst)emoties) te vermijden.
Ademoefeningen, helende klanken en bewegingen en houdingen betrokken met longen en de dikke darm en hun meridiaanlijnen afhankelijk van de nood op een yinne of yange manier uitgevoerd.
Tijd voor reflecties over longorgaansfeer :
- Zorg ik voor mezelf, heb ik respect voor mijn lichaam ?
- Kan ik echt luisteren, zonder mijn verhaal klaar te hebben?
- Kan ik liefde, vriendschap, dankbaarheid ontvangen?
- Durf ik mij tonen zoals ik echt ben of doe ik mij anders voor?
- Kan ik makkelijk veranderingen aan?
- Heb ik strakke principes, ben ik maniakaal en perfectionist?
- Blijf ik in verdriet en in het verleden hangen?
- Kan ik verdriet toelaten en toch verder leven?
- Ben ik snel van slag door relatief kleine problemen?
- Probeer ik met logische klaarheid situaties te overzien?
- Kan ik het onvoorspelbare van het leven aanvaarden?
- Wat is toepasselijk op mezelf : emotionele woordenvloed of spreekangst of moeilijk kunnen verwoorden
- Word ik soms dominant ?
3. Winter verbonden met het waterelement (blaas -en nierenergie en voorplantingsorganen)
In december gaat de herfst stilaan over in de winter. De natuur lijkt helemaal stil te vallen... Het leven en de energie trekt zich nog dieper terug naar binnen. Een uitnodiging om zelf ook nog een binnenwaartse beweging te volgen, tijd nemen voor rust en herbronning. Voldoende de batterijen opladen om er in de volgende cyclus (de lente) er tegenaan te kunnen.
Het versterken van de nierenergie vraagt balans tussen rust en actie op fysiek niveau, maar vooral op emotioneel en mentaal vlak. Zo kunnen we contact maken met de diepere essentie van de waterenergie, ons verbinden met de bron van alle leven. De wintermaanden zijn ideaal om te genieten van de stilte, even niets doen, een extra dutje overdag of gewoon zijn.
In de koude wintermaanden is het goed af en toe buiten te zijn, goed aangekleed wandelen en eens extra goed de frisse lucht ademhalen... genieten van eventuele sneeuw en zijn witte sprankelingen en de landschapsnatuur.
Het is in deze wintertijd goed bewust te zijn van het steeds expansievere licht.
Na de frisse neus, heb je het vanzelf makkelijker warm, maar goed om af en toe je wat extra warmte te geven in de nierstreek met een warm deken of een kersepitkussen, warme gembercompressen. Tijd nemen voor een sauna of warme voetbaden kan natuurlijk ook...
De oefeningen in de yoga zullen zachter zijn.
- Veel ademhalingsoefeningen waar de vele zachte bewegingen in verbinding worden aangebracht. - -- Houdingen worden traag en vaker in stilte uitgevoerd en alleszins niet prestatiegericht.
- Als er een streven is, dan is het om met minder meer te bereiken.
- Iets meer energetische chi cong-bewegingen met aandacht naar allerlei energiebanen.
- Zelfmassage over het hele lichaam, concentratie -en meditatieoefeningen
- Yin yoga gericht op het volledig vrij maken van de nier- en blaasmeridianen
Op nierniveau is het vooral vrij maken van allerlei angsten :
Klachten die in de nier -en blaasorgaan-sfeer hun oorsprong kunnen hebben :
- angst, overmoed, tandbederf, problemen met het beendergestel, haaruitval, onderrugpijn, slapeloosheid, snurken, knarsetanden, vermoeidheid, opstaan om te plassen, nachtzweten, problemen rond sexualiteit, onvruchtbaarheid, gehoor, oorsuizen,
Kwaliteiten op het mentaal-emotioneel en spiritueel vlak in de niersfeer :
Moedig, onafhankelijke persoonlijkheid, energiek maar rustige kracht
Emotioneel stabiel, problemen onmiddellijk durven aanpakken,
Assertief je plek innemen materieel en gevoelsmatig
Goed met geld kunnen omgaan
Deugd hebben van lichaamsaanraking
Acceptatie van beperkingen. (Het grootste deel van onze nierkwaliteit hebben we van onze ouders, grootouders). Geen verbittering, karma accepteren
Kunnen omgaan met kritiek, afwijzing, tegenstand, mislukking
Jezelf neerzetten met respect en openheid voor anderen
Heel gedreven geconcentreerd een doel nastreven.
Durven, zonder gevaren en risico's te negeren
Aanvaarden van vergankelijkheid. Onthechting nu en bij het moment van de dood.
Nog enkele voorbeelden, karakteristieken van zwakte :
Weinig kracht en wil
Geen discipline en doorzetting = 'ik kan dat niet'
Geen plezier aan lichaamssensaties
Steeds steunen op anderen. Zichzelf afwijzen
Weinig focus in het leven.
Zwakke grenzen voor zichzelf en voor anderen
Vlug ontmoedigd zijn, angst dat het niet gaat lukken
Angst om verlaten of afgewezen te worden
Angst van nieuwe situaties
Verbittering : 'wat heeft het leven mij gegeven'
Angst om zekerheden te verliezen (partner, ouder, materieel bezit, gezondheid,..)
Emotioneel gesloten en teruggetrokken zijn, vluchten van problemen
Angst voor de leegte echt hulpeloos ondergaan
Veel dromen en fantaseren, maar weinig doen
Eenzaamheid, leegte vullen met eten, materieel bezit, relatie
Negatief zelfbeeld is bron van angst
Sterke hechting = geen eigen 'ik'
4. Lente is verbonden met het HOUT-element met de meridianen lever en galblaas
In de lente komt alles opnieuw tot leven. Bij zachte winters, zoals nu, begint het jonge groen, zure wilde kruiden (goed voor de lever) al heel vroeg te groeien. Bomen en struiken en hun knoppen lopen uit. Het water in de winterbodem zal met de stijgende temperaturen beginnen verdampen (lekker fris ruikend) en de energie stijgt opwaarts (Yin) en wordt steeds meer levengevend.
Elk jaar in de lente doorloopt de lever en galblaas(energie) en zijn emoties de fase van opstijgende energie die wakker maakt en energie verspreid en aanzet tot ontgifting en groeien :
Naast de fysieke ontgifting krijgen de emoties van boosheid, frustraties, irritaties, ongeduld dus extra de kans om te worden omgebogen of getransformeerd tot zachtheid, innerlijke vrede, geduld, vriendelijkheid en creativiteit.
Bemerk dat onze omgang, uitwisseling met medemensen hierin een bepalende oefenfactor hebben. De baby, de kleuter en de jongeren tonen gemakkelijk dat proces van opstijgende energie van steeds meer bewegen, ontdekken, groeien en bloeien, al spelend oefenen en uitwisselen van de emotie kwaadheid en frustratie, van zachtheid en vreugde. Gradaties qua intensiteit van emoties bij winnen en verliezen, bij(on)geduldigheid en (on)vriendelijkheid.
Ook elke ochtend kan je ervaren of jouw houtenergie goed werkt. Als je makkelijk kan opstaan en je ogen (het zintuig van het houtelement) makkelijk kan openen, vlotjes uit bed geraakt en jouw dagtaak kan beginnen, dan mag je besluiten dat jouw lever en galblaas zijn ontgiftingstaak tijdens de nacht goed heeft vervuld. Onze nieren zijn hier uiteraard ook van belang. Je merkt het : zuiveren van lever en lichaam 's ochtends en in de lente zijn dus zeer goed.
In de huizen en tuinen beginnen mensen op te ruimen, grote kuis te houden... zo ook voor hun lichaam is een zuiverings- of vastenkuur(tje) op zijn plaats. Een periode een medicinaal leverdrankje innemen kan al heel wat ten goede brengen. De darmreinigende Mayrkuur kan diepe ontgiftingen mogelijk maken.
Hoe dan ook is het belangrijk dat we er steeds een gezonde levensstijl
op na houden :
Bij stagnatie van chi (energie) in lever en galblaas
is het zeker goed om regelmatig te bewegen, te wandelen, te joggen of zelfs te yoga'n in een bij voorkeur groene omgeving. Bosbaden, yoga met bomen...
- Regelmatig specifieke yoga-oefeningen, stretchen van spieren en pezen, alsook specifiek van lever- en galblaasmeridiaan (yin yoga)
- Eten van jong opschietend groen (pijpajuin, peterselie, zuring, paardebloembladen...) en andere bladgroenten
- Creatief bezig.
- Ivm het afleiden van de negatieve emoties boosheid en frustratie is praten over je gevoelens met iemand of uitschrijven ervan, zeer helend.
- Massage, shiatsu of acupunctuur zijn natuurlijk welgekomen ondersteuningsmiddelen.
5. Zomer is verbonden met het VUUR-element en de organen hart en dunne darm en hun respectievelijke meridianen van het primaire vuur. De hartgouverneursmeridiaan en de drievoudige verwarmer horen bij het secundaire vuur
Vanaf begin mei bereikt de zonne-energie haar vuurstadium en beleven we (normaal gezien) onze eerste warme dagen. De zonnewarmte zet de expansie van de boomenergie in alle hevigheid verder. De planten, bomen die nog aan het botten waren, laten nu zelfs het verste punt nl de bloem zijn geuren en kleuren verspreiden. De temperatuur wordt steeds hoger. Het maximum kennen we op 21 juni, waarna we nog een maand kunnen soezen in die hitte die de aarde bereikt. Daarna neemt de warmte weer af.
In ons mensenleven is onze vuur-periode de bloeiperiode, de fleure van ons leven, de volwassenheid, onze meest actieve periode, onze dromen op werkvlak en sociaal- en liefdesvlak kunnen verwerkelijkt worden. Ons hart en dunne darm en hun functies geven uiting aan deze verspreidende expansieve energie. De op- en neerwaartse beweging, de aarde -en hemelenergie (de Yin en de Yang) doen het hart en dunne darm uitzetten en samentrekken, waardoor de bloedbeweging in hart en dunne darm wordt geactiveerd. En zo ook wordt het bloed en zijn energie doorheen de bloedvaten gestuwd...
De Dunne darm ontvangt het voedsel-vloeistof na de verteringsfase van de mond, maag en milt. De onzuivere stoffen worden gescheiden van de onzuivere (transformatie). De dunne darmenergie zorgt ook voor het opnemen of uitstoten (transformeren) van psychische informatie. De Dunne darm klaart een en ander uit. Te veel slechte voeding , maar zeker ook te veel onzuivere gedachten, gevoelens en emoties kan de Dunne darm niet voldoende transformeren en komen dan vast te zitten in de hartstreek, borstkas, schouders. Pantsering treedt op.
Het hart voelt die spanning die zich ook uit in de schouders en schouderbladen, de ribben en de ademhaling zitten vast. Op de duur is het dus moeilijk om vanuit het hart de juiste keuzes te maken..de intuïtie en intentie van het hart wordt onduidelijk.
In de Yoga voor het hart gaan we naast de subtiele zachte hartyoga, hartcoherentie -en andere ademhalingen, zeker ook veel oefeningen doen om schouders en diafragma losser te maken en nog een stukje verder gaan met detox-oefeningen op lever en galblaas.
